Rađanje deteta i babinje su period značajnih bioloških, psiholoških i socijalnih promena za svaku ženu. Postnatalna, odnosno postporođajna depresija ili takozvani "bebi bluz" je poremećaj koji izaziva depresivno raspoloženje, a pojavljuje se kod određenog broja žena tokom prvih šest meseci nakon porođaja.

Ova vrsta depresije može se lečiti lekovima i psihoterapijom, a onim ženama koje misle da boluju od ovog poremećaja savetuje se obavezno javljanje lekaru.

Američki naučnici su dokazali da i očevi, doduše u daleko manjem broju, imaju simptome postporođajne depresije, što pokazuje da i muškarci vode borbu sa ovim poremećajem.

"Postporođajna ili postnatalna depresija se ne razlikuje mnogo od depresije u drugim periodima života žene u smislu simptomatologije i lečenja. Psihološke i psihosocijalne intervencije su tretman izbora i mogu biti usmerene na ženu, relaciju između žene i njenog partnera, relaciju majka - dete i/ili porodicu i njen socijalni kontekst", navodi psihijatar Mirjana Mišković. Ona dodaje i da je u slučaju teških depresivnih reakcija neophodno uključiti lekove, antidepresive i anksiolitike, te da u toj situaciji žena mora prestati i da doji bebu.

VIŠE: Porođaj posle 30-te produžava životni vek žene

"Postporođajna depresija ima dugotrajne efekte ne samo na ženu, već i na njen odnos sa detetom i partnerom. Mnogobrojne studije ukazuju na negativne efekte depresije na psihološki razvoj novorođenčeta i interakciju majka - dete, naročito ukoliko depresija traje duže, a ne leči se", navodi psihijatar. Prema njenim rečima, kada žena oboli od depresije, i očevi su suočeni sa bolešću supruge i njenom nemogućnošću da se brine za dete, a i sami su suočeni sa izazovom koji donosi dolazak novog člana porodice.

Psihosocijalne intervencije i psihološka terapija koja pruža podršku su neophodne u kriznoj situaciji svim članovima kako bi bila prevaziđena bolest supruge i uspostavljena harmonična porodična dinamika. U banjalučkom Domu zdravlja su potvrdili da su se susretali sa slučajevima porodilja koje su se borile sa postporođajnom depresijom, te su naglasili da je nakon porođaja ovaj poremećaj i do četiri puta češći nego u drugim periodima života žene.

VIŠE: Porođaj

Prevencija se sastoji u obuci patronažnih sestara, doktora porodične medicine, štampanju brošura za porodilje i sprovođenju poster kampanja na akušerskim odjeljenjima, kažu stručnjaci. U svrhu prevencije korisno je i formiranje telefonske linije putem koje bi bila omogućena psihološka i psihijatrijska supervizija, naročito za ruralna područja.

"Bebi bluz", odnosno postporođajna tuga javlja se kod 80 do 90 odsto žena u prvim danima nakon porođaja. Majka može osećati nagle promene raspoloženja, plakati bez razloga i biti nestrpljiva, razdražljiva, nemirna, i može osećati usamljenost i tugu. Ova pojava može trajati od nekoliko časova do mesec nakon porođaja i obično se ne leči, a često pomaže razgovor sa drugim mladim mamama kao i podrška porodice i prijatelja.

I novopečene očeve muče crne misli, pročitajte na drugoj strani teksta!

PageBreak

Postnatalna depresija se može javiti i nekoliko meseci nakon rođenja deteta, ne mora se nužno javiti nakon rođenja prvog deteta, već i nakon drugog ili trećeg porođaja.

Osećanja su slična kao kod postporođajne tuge, ali mnogo izraženija i oboljele žene često nisu sposobne da obavljaju svakodnevne obaveze.

Postporođajna psihoza je retka, ali ozbiljna mentalna bolest. Javlja se u jednom do dva slučaja od 1.000 i obično počinje unutar šest nedelja od porođaja. Veću verovatnoću da obole imaju žene sa bipolarnim ili drugom šizoafektivnim poremećajem.

Bolest se može naglo pojaviti. Žena može da izgubi dodir sa stvarnošću, imati auditorne halucinacije, odnosno da čuje nešto što ne postoji ili vidi nešto drugačije nego što zaista jeste. Vizuelne halucinacije, kada osoba vidi nešto što ne postoji, su retke.

Među druge simptome ubraja se nesanica, nervoza i ljutnja, čudna osećanja i ponašanje. Porodilje obolele od postnatalne psihoze moraju odmah biti poslate na lečenje i u skoro svim slučajevima moraju uzimati lekove. Ponekad ih je čak neophodno i hospitalizovati ukoliko postoji opasnost da bi mogle da povrede sebe ili nekog drugog.

VIŠE: Tajne srećnog porođaja

Postporođajnu depresiju društvo generalno smatra ženskim zdravstvenim problemom, ali ova bolest pogađa i tate. Istraživanje sprovedeno 2010. godine i objavljeno u američkom magazinu "Jama" pokazalo je da jedan od deset očeva doživljava simptome postporođajne depresije.

"Zabluda je da morate imati matericu da biste patili od postnatalne depresije", kaže direktorka Centra za postporođajni stres u Nju Džersiju u Pensilvaniji Karen Klejman. Ona tvrdi da je muškarcima podjednako teško da priznaju da imaju postnatalnu depresiju kao i zatraže pomoć za rak dojke, jer se plaše da će ih društvo stigmatizovati.

Ovaj poremećaj se takođe ne mora ispoljiti na isti način kao kod žena, a okidač obično bude majčin povratak na posao, pa se uloge roditelja mijenjaju jer otac dobija nova zaduženja i odgovornosti. Parovima se savetuje da još na početku trudnoće razgovaraju i dobro se pripreme za dolazak prinove, i da se unapred dogovore o dužnostima i ulogama i omoguće jedno drugom vreme za odmor i brigu o sebi.

Društveni faktori kao i samo novo iskustvo roditelja igraju mnogo veću ulogu u postporođajnoj depresiji od disbalansa hormona kod žene. Finansijski aspekt jedan je od ključnih uzročnika postporođajne depresije kod muškaraca, jer se pretežno od njih očekuje da obezbijede sredstva za porodicu. Tu su i promene u dinamici odnosa među parovima, zbog kojih se očevi ponekad osjećaju zapostavljeno ili preopterećeno. Ako muškarac pati od postporođajne depresije, ovakvi problemi mogli bi samo dodatno da podignu tenziju i natjeraju ga da se još više povuče u sebe.

VIŠE: Sve veće šanse za prevremeno rođene bebe

Psihijatri upozoravaju da nisu retki slučajevi da majka koja pati od postnatalne depresije ubije dete iz osvete partneru. Porodilje se nalaze u krizi koja uzrokuje depresiju, psihozu, dezorijentisanost i gubitak kontakta sa stvarnošću, što neretko vodi u zločin. Stanja ovih žena karakteriše neuravnoteženost polnih hormona u organizmu, što ih čini izuzetno ranjivim i netolerantnim, a tada i najmanji povod može kod porodilja izazvati okrutan čin.

Izvor: Glassrpske.com