- Lokacija abdominalnog bola često može da posluži kao trag za njegov uzrok.
- Ako osećate peckanje, moguće je da se radi o problemima sa želudačnom kiselinom, poput gorušice ili GERB-a.
Bol u stomaku – tačnije, u abdomenu – može biti zbunjujući i teško ga je odmah povezati sa pravim uzrokom.
Lekari, međutim, našu sredinu tela posmatraju kao mapu: mesto gde se bol javlja često otkriva važne informacije o tome šta ga izaziva. Kako kažu – sve je u lokaciji.
Stručnjaci objašnjavaju najčešće tipove bolova u stomaku kod žena, prema tome gde se bol najviše oseća. Ove smernice mogu vam pomoći da brže pronađete put do pravilne dijagnoze i lečenja.
Zašto je lokacija bola važna
Ovaj vodič za prepoznavanje različitih tipova abdominalnog bola nije visokotehnološka medicina, ali je koristan alat i često prvi korak ka tačnoj dijagnozi. Na primer, činjenica da se slepo crevo nalazi sa desne strane tela može vam pomoći da odmah prepoznate kada oštar bol na tom mestu može biti znak hitnog stanja.
„Lokacija abdominalnog bola često može da posluži kao trag za njegov uzrok,“ potvrđuje gastroenterolog dr Lejbelis Padilja. „Postoji nekoliko klasičnih mesta bola, uz moguće prateće simptome, koji nam pomažu da preciznije odredimo krajnji uzrok.“
Tipovi bolova u stomaku kod žena
Bol u stomaku može se javiti u gornjem ili donjem delu abdomena, levo ili desno. „Abdominalni bol je složen simptom, a uzroci često zavise od tačne lokacije i karaktera bola,“ objašnjava dr Majkl Đenoveze.
Bol u gornjem desnom abdomenu
Najčešće je povezan sa jetrom ili žučnom kesom. Uzroci mogu biti žučni kamenci, upala žučne kese (holecistitis) ili hepatitis.
Bol u gornjem levom abdomenu
Može nastati zbog upale želuca, uvećane slezine ili bola koji potiče iz grudnog koša i srca.
Bol u gornjem srednjem abdomenu
Bol u ovom delu može ukazivati na pankreatitis – upalu pankreasa, koji se prostire od centra gornjeg abdomena ka levoj strani.
Ako osećate peckanje, moguće je da se radi o problemima sa želudačnom kiselinom, poput gorušice ili GERB-a.
Dr Đenoveze dodaje: „Bol u gornjem srednjem abdomenu često je povezan sa želucem ili gornjim delom tankog creva i može biti posledica gastritisa ili peptičkog ulkusa.“ Ovaj deo se naziva epigastrična regija, a tu se može javiti i hijatalna hernija.
Bol sa strane u srednjem abdomenu
Niže od dijafragme, u bočnim delovima abdomena, uzroci mogu biti drugačiji. Dr Padilja objašnjava: „Kamen u bubregu izaziva tipičan grčevit, jak bol koji se obično javlja sa strane abdomena i može da se širi ka preponama.“
Ovi bočni delovi abdomena nazivaju se lumbalne regije, a tu se može javiti i bol od lumbalne hernije.
Centralni bol u abdomenu
Područje oko pupka naziva se umbilikalna regija. Kod nekih žena tu se mogu razviti bolne hernije.
Bol u donjem desnom abdomenu
„Bol u donjem desnom abdomenu nalazi se u zoni slepog creva i može biti znak upale (apendicitis), naročito ako bol počne oko pupka, a zatim se pomeri na desnu stranu,“ objašnjava dr Padilja.
Bol u donjem levom abdomenu
„Bol u donjem levom kvadrantu često ukazuje na probleme sa debelim crevom, kao što su divertikulitis ili zatvor,“ dodaje dr Đenoveze.
Opšti bol u donjem abdomenu
Donja leva i desna strana tela pokrivaju područje karličnih kostiju (ilijačne kreste), koje se kod nekih osoba mogu napipati ispod odeće. Ove zone lako se povrede tokom vežbanja, rada u dvorištu ili kućnih poslova, pa se javlja bol ili osećaj upale u kukovima.
Mogući uzroci su i ciste na jajnicima ili upala karlice kod žena. Centralni donji bol može biti posledica menstrualnih grčeva ili infekcije urinarnog trakta.
Bol u celom abdomenu
„Difuzan ili centralni bol u abdomenu, naročito ako ga prate nadutost ili promena u pražnjenju creva, može ukazivati na sindrom iritabilnog creva (IBS),“ kaže dr Đenoveze.
Drugi mogući uzroci su upalne bolesti creva (IBD), poput Kronove bolesti ili ulceroznog kolitisa. Češći uzrok može biti i višak gasova zbog konzumiranja gaziranih pića. Ipak, iako retko, rani oblik opstrukcije creva – praćen bolom, nadutošću i nemogućnošću ispuštanja gasova – predstavlja hitno medicinsko stanje.
Kod virusnog gastroenteritisa, poznatog kao „stomačni virus“ ili „stomačna gripa“, bol je obično rasprostranjen, a prate ga mučnina, povraćanje i dijareja.
Bol koji se širi ka leđima
„Bol koji zrači ka leđima može ukazivati na probleme sa bubrezima, dok oštar, lokalizovan bol koji se pogoršava pri pokretu može značiti iritaciju potrbušnice usled infekcije ili perforacije,“ objašnjava dr Đenoveze. Dr Padilja dodaje: „Klasičan bol kod pankreatitisa je onaj koji počinje u gornjem srednjem abdomenu i širi se ka leđima.“
Kada bol u stomaku vara
Ako vaš bol ne odgovara ovim smernicama, imajte na umu: ponekad mesto gde osećate bol može da zavara.
„Postoji i nešto što se zove preneti bol – kada se bol oseća u jednom delu abdomena, ali zapravo potiče iz drugog,“ objašnjava dr Padilja.
Šta tada uraditi? „Nekada nam istorija bolesti pacijenta pomaže da razlikujemo uzrok. U drugim slučajevima, nakon detaljnog razgovora i pregleda, korisno je uraditi dijagnostičke snimke abdomena – ultrazvuk, CT ili magnetnu rezonancu,“ dodaje ona.
Lokacija bola daje važan trag, ali nije jedini faktor. „Procena abdominalnog bola zahteva pažljivo praćenje vremena kada se javlja, okidača i pratećih simptoma poput temperature, mučnine, žutice ili promena u pražnjenju creva. To nam pomaže da razlikujemo bezazlene gastrointestinalne tegobe od hitnih hirurških stanja,“ objašnjava dr Đenoveze.
Zato je važno da potražite medicinsku pomoć ako je bol neuobičajen, jak ili dugotrajan.
BONUS VIDEO: