Chrysanthemum sinense je biljka poreklom iz Kine i Japana, predstavlja genetsku osnovu za varijetete sa krupnim cvetovima. Chrysantemum indicum je, takođe, veoma cenjena i rado gajena. Obe vrste zajedničkim imenom nazivamo jesenje ruže.

Na osnovu osobina cvasti, izdvajaju se sedam tipova hrizantema:

  1. sa prostim cvetom,
  2. sa duplim cvetom sunovraćenih jezičastih cvetića,
  3. sa duplim cvetom jezičastih cvetića povijenih naviše,
  4. sa tršavim, isprepletenim cvetićima,
  5. sa trubastim cvetićima,
  6. sa cvetom sličnim anemoni,
  7. hrizanteme pompon sa duplim loptastim cvetom.

Boja cveta je: bela, žuta, ružičasta, crvena, svetloljubičasta, a cvet može biti i dvobojan. Hrizantema je naročito pogodna za jesenju proizvodnju, mada se cvet može dobiti tokom cele godine. Gaji se pre svega za rezani cvet za aranžiranje buketa, venaca, cvetne korpice.  Sve više se gaji kao saksijska biljka za dekoraciju prostorija, a naročito mnogo za groblja.


PageBreakHrizanteme se razmnožavaju reznicama. Sade se napolju, u leje, u aprilu, maju ili junu, a za kasno cvetanje u staklenicima. Proizvodnja hrizantema za rezani cvet zahteva zemljište bogato humusom koje je duboko poorano i rastresito. Ožiljene reznice treba zasaditi odmah po preuzimanju.

Veoma je važno održavati vlažnost zemljišta, jer inače se odmah smanjuje kvalitet budućeg cveta. Pri uzgajanju na otvorenom koristi se 46-48 biljaka na 1 m2, a u zatvorenom prostoru 40-48 biljaka. Prihranjivanje treba bazirati na rezultatima zemljišnih analiza. Svakako je to u početku neki starter. Nakon sadnje hrizanteme traže 3-6 nedelja dugog dana, da bi formirali stabljiku dovoljne dužine.

Previše gust raspored doprinosi pojačanoj pojavi bolesti ili izduživanju stabla biljaka, kao i redukciji formiranja novih pupoljaka. Preporučljivo je da se biljke rasporede na sledeći način:
- minijaturne biljke u saksiji promera 5-7 cm, 90-100 biljaka/m2
- male biljke u saksiji promera 7-9 cm, 40- 50 biljaka/m2
- jedna biljka – jedna reznica u saksiji promera 10 cm, 28-35 biljaka/m2
- jedna biljka – tri reznice u saksiji promera 11-12 cm, 17-24 biljaka/m2.

Eva Sabo, dipl. ing. agronomije
“Pomex” d.o.o., Titel