Male boginje, poznate i pod nazivom morbila, veoma su infektivna bolest koju prouzrokuje virus (Morbilla virus). On miruje u telu sedam do deset dana pre nego što se pojave prvi simptomi.
Prve tegobe mogu da podsećaju na grip ili veoma jaku prehladu - oboleli dobija temperaturu, boli ga glava, malaksao je. Oči se zacrvene, lice izgleda otečeno.
Temperatura tokom prvih dana raste, oboleli počinje da kašlje, curi mu nos, a moguća je pojava mučnine i dijareje. Tek nakon nekoliko dana se razvija karakteristična ospa, a evo gde ćete je najpre ugledati.
Veoma je važno razlikovati vrste boginja, jer ako ste preležali jednu vrstu, niste zaštićeni od drugih!
Prve crvene tačkice koje svrbe pojaviće se iza ušiju, kao i čelu i vratu. Zatim se šire po telu i grupisane su. U tom periodu, male boginje mogu biti veoma slične rubeli - takođe zaraznoj bolesti, sa blažim simptomima, lakšom kliničkom slikom i boljom prognozom.
Veoma je važno razlikovati vrste boginja, jer ako ste preležali jednu vrstu, niste zaštićeni od drugih! Najčešće se pravi zabuna između malih boginja (Morbilla) i rubele (Rubella virus). Ovčije boginje (varičele, izazivač Varicella Zoster) su prepoznatljivo drugačije - "tačke" su ispunjene vodenastim sadržajem.
Dok kod rubele temperatura ide do 38C stepeni, male boginje je podižu i na više od 40C. Rubela (kod nas poznata i kao "crvenka") izaziva bol u zglobovima, naročito kod odraslih, a ponekad i infekciju uha. Njen osip počinje u vidu sitnih roze bubuljica - ispupčenih, a bolest ne traje duže od deset dana.
Osip malih boginja počinje u vidu potpuno ravnih tamnoroze ili crvenih tačkica, u početku sitnih, koje se šire i povezuju u veće crvene površine. Kasnije malo izblede i dobiju braonkastu nijansu, a koža može da se peruta ili ljušti. Jedan od ključnih ranih simptoma su Koplikove tačke - sitne bele lezije nalik zrncima krupnog griza koje se javljaju u usnoj duplji - na unutrašnjoj strani obraza.
Male boginje traju tri nedelje. Posebno su opasne ako se razviju teška klinička slika i komplikacije, a one su češće kod dece mlađe od pet godina i osoba starijih od 20 godina, pre svega, oslabljenog imuniteta.
Kod trudnica male boginje mogu prouzrokovati prevremeni porođaj.
Komplikacije uključuju upalu pluća, koja je jedna od najčešćih uzroka smrti od malih boginja kod male dece. Takođe, može doći do infekcije srednjeg uha, kao i upale mozga, a tada je moguć i smrtni ishod ili invaliditet. Kod trudnica male boginje mogu prouzrokovati prevremeni porođaj.
U Srbiji se primarna vakcinacija sprovodi kod dece od navršenih 12 meseci života. Ako neko nije imunizovan, može da primi vakcinu i do navršenih 18 godina života. To ne važi samo za one osobe kod kojih postoje trajne kontraindikacije, a njih utvrđuje lekar.
Ako se desi da neko ko nema stečeni imunitet bude u kontaktu sa osobom obolelom od morbila, treba ga što pre vakcinisati, navodi Institut za javno zdravlje "Batut" i to što pre - najkasnije unutar 72 sata od kontakta.
Tekst: Lepa&Srećna